بسطام ؛آرامگاه سلطان العارفین
آرامگاه بایزید بسطامی یکی از قدیمی‌ترین آثار تاریخی مربوط به دوره ایلخانیان واقع در بسطام استان سمنان است. این بنا در مرکز شهر بسطام و در مجاورت مسجد جامع و مدرسه شاهرخیه قرار دارد و مهم‌ترین اثر تاریخی این شهر محسوب می‌شود.
بایزید بسطامی:
بایزید بسطامی ملقب به سلطان العارفین، از بزرگان اهل تصوف و بزرگترین عارف قرن 3 قمری است. وی به مدت 73 سال، زندگی خود را وقف عرفان نمود و سرانجام در سال 261 درگذشت. محل دفن این عالم پیر درخانقاه خود و در شهر بسطام است.
آرامگاه بایزید بسطامی فاقد هرگونه تزئین و داری یک پنجره مسقف آهنی است. روی قبر یک سنگ مرمر قرار دارد که کلماتی از مناجات مشهور حضرت علی بن ابی‌طالب (ع) بر آن حک شده است.
مکان های گردشگری اطراف مقبره:
مجموعه بایزید شامل بناهای تاریخی ارزشمندی از سالیان مختلف است. ازجمله مناطق گردشگری اطراف آرامگاه می توان به مدرسه شاهرخیه در ضلع جنوبی اشاره کرد و با توجه به حکاکی نام الجایتو بر روی بخشی از ورودی بنا، سال ساخت آن را به قرن 8 قمری نسبت داده اند. مسجد بایزید با تزئینات فاخر دیگر بنای چشم نواز این مجموعه به شمار می رود و برخلاف قبر ساده و بی آلایش بایزید، از لحاظ تزئینات بسیار کم نظیر می باشد و مناره های نیز در اطراف آن ساخته شده است. در میان این بناهای تاریخی برج مقبره ای به چشم خواهد خورد که محل دفن غازان خان، از فرمانروایان ایلخانی است. باغ های بسطام و برج کاشانه نیز دیگر آثار مجموعه بایزید به شمار می روند و دیدنشان خالی از لطف نیست.
سوغات بسطام:
به هنگام بازدید از این بنای تاریخی سوغاتی های لذیذی نظر شما را جلب خواهند کرد و از این میان می توان به خشکبار آن اشاره نمود. این خشکبارها شامل قیسی، توت خشک، کشمش، بادام، برگه زردآلو و نان‌های محلی همچون نان سرقلیفی و نان پیچو است. صنایع دستی، دیگر محصول این مجموعه به شمار می رود که شامل گلیم و جاجیم می شوند و به دلیل کیفیت بسیار خوبشان توجه گردشگران را به خود جلب می کنند.
