عمارت کوشک سلامی؛ یکی از باشکوه‌ترین عمارت‌های جنوب خراسان رضوی

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان خواف از عمارت کوشک ۹۰۰ ساله سلامی به عنوان یکی از باشکوه‌ترین و ارزشمندترین عمارت‌های جنوب خراسان رضوی نام برد.

محمود باعقیده در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: قصر تاریخی بلقیس یا کوشک سلامی با قدمتی افزون بر ۹ قرن در نزدیکی شهرستان خواف واقع در جنوب خراسان رضوی است.

وی با بیان اینکه همه ساله هزاران نفر از این بنا بازدید دارند، گفت: کوشک و باغ سلامه یا کوشک سلامی مربوط به دوره سلجوقیان – دوره معاصر و در شهر سلامه شهرستان خواف واقع شده است.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان خواف با اشاره به اینکه این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۶۴۳۰ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، خاطرنشان کرد: کوشک سلامه یکی از آثار باشکوه و ارزشمندترین بنای به‌ جای مانده از دوره سلجوقیان است که مستوفی در کتاب نزهت القلوب از آن به عنوان عمارتی نیکو یاد کرده است.

باعقیده گفت: این بنا در طول زمان تخریب و به تلی از خاک تبدیل شد تا اینکه در دهه ۳۰ هجری شمسی توسط مرحوم محمد قرشی بازسازی و مرمت شد و به شیوه چهار باغ ایرانی نهال‌کاری شد.

وی افزود: ساختمان کوشک در اصل و از روی انگاره‌های بازمانده دارای سه طبقه بوده که فقط طبقه همکف و اول آن تا حدی قابل تعمیر بوده و طبقه دوم کاملاً از نو ساخته شد. پس از بازسازی کوشک از همان سال ۱۳۳۰ هجری شمسی به بعد خاک‌برداری پیرامون قصر شروع شد و کار توسعه و تسطیح پیگیری شد تا باغی وسیع و سرسبز عمارت را در بر گرفت.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان خواف ادامه داد: این عمارت به صورت مربعی با ابعاد ۳۰ در ۳۵ متر و اندازه پی‌های آن ۵.۱ متر است. ارتفاع تقریبی ۱۲متر از کف باغ تا سقف طبقه دوم، متجاوز بر ۶۰ پله با شیبی ملایم از پاگردی به پاگرد دیگر اوج گرفته است.

وی افزود: عرض راهروها ۳ متر و طول هر کدام ۱۳متر است و در هر راهرو دو اتاق بسیار بزرگ وجود دارد که از پنجره‌هایی مورب نور می‌گیرند. هم‌چنین پنجره‌ها طوری در عمق دیوارهای ضخیم تعبیه شده‌اند که نه آفتاب و نه نگاه را به درون آن راهی نیست.

باعقیده با اشاره به اینکه شهرستان خواف مملو از آثار تاریخی متعدد و ارزشمند است، گفت: حفاظت و صیانت از اثر تاریخی کوشک سلامه نیز همانند دیگر آثار ارزشمند جزو اولویت‌ها و آثار مهم این شهرستان محسوب می‌شود.

وی در ادامه گفت: طی سال‌های اخیر با توجه به آفتی که در باغ شیوع پیدا کرد تعداد زیادی از این درختان خشک شد که با سعی و اهتمام مرتضی قرشی مالک فعلی کوشک برنامه ساماندهی و احیای فضای سبز آن در دستور کار قرار گرفت که بر این اساس ۱۲۰۰ اصله درخت در ضلع شمالی کوشک کاشته شد.

باعقیده در پایان گفت: تلاش می‌شود با توجه به میزان بودجه‌های مرمتی و بازسازی، مرمت و بازسازی آثار تاریخی با در نظر گرفتن شرایط و اولویت هر اثر انجام شود.

این اثر تاریخی و دیدنی در دهستان «سلامی» واقع در ۲۵ کیلومتری شمال شهر خواف و ۹۰ کیلومتری تربت‌حیدریه از بناهایی است که حکایت از اهمیت و اقتدار سیاسی اجتماعی منطقه خواف در گذشته دارد و با منظره زیبای خویش سالانه هزاران گردشگر را جلب می‌کند.

شهرستان ۱۲۲ هزار نفری خواف در فاصله ۲۶۷ کیلومتری جنوب مشهد قرار دارد.