گورستان سیراف ؛شگفت انگیز ترین گورستان ایران
بوشهر یکی از استان‌های جنوبی کشور است که قدمتی بسیار دارد. بخش اعظم جاهای دیدنی بوشهر را آثار تاریخی تشکیل می‌دهند، از قرون قبل تا دوران پهلوی.
گورستان صخره‌ای سیراف یکی از نمونه‌های ارزشمندی به شمار می‌آید که گواهی بر قدمت این منطقه است. گورهای منحصر‌به‌فرد سیراف کنجکاوی هر بیننده‌ای را برمی‌انگیزد تا از راز آن‌ها باخبر شود.
گورستان صخره ای سیراف کجاست؟
گورستان صخره ای سیراف در استان بوشهر و در شهرستان کنگان قرار دارد. این مکان نزدیک آبگیر دره لیر در جنوب ایران واقع است. اگر به شمال ایران و ماسوله سفر کرده باشید، حتماً ساختار پلکانی خانه‌هایش را دیده‌اید؛ سقف یک خانه حیاط خانه دیگر است. سیراف نیز شهری باستانی در بوشهر بوده که ساختار مشابهی برای بناهای آن وجود داشته است.
سیراف در گذشته‌های دور بندری مهم بوده و حدود ۳۰۰هزار نفر در آن زندگی می‌کرده‌اند. ساختار گورستان صخره ای سیراف و ماجراهایی که از سر گذرانده آن را به یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی اطراف بوشهر بدل کرده است این گورستان که از قبرستان های تاریخی ایران محسوب می‌شود، متعلق به دوران ساسانیان (دوران تاریخی پس از اسلام) است.
ویژگی‌های گورستان صخره‌ای سیراف
تعداد فراوانى گورهاى مستطيل شکل، عموما به طول ۲۱۰ سانتى‌متر و عرض ۵۰ سانتى‌متر و عمق ۴۰ تا ۶۰ سانتى‌متر در سنگ کنده شدهاند و از ملات ساروج براى هندسی‌سازی يا پوشش سطح خارجى قبرها استفاده شده است. شکل و اندازه و ردیف‌بندی و حتى ارتفاع سطح پهنه قبرستان تا حدودى از بين رفته است. در اين قبرستان عموما قبرها رو به غرب هستند.
گورستان صخره‌ای سیراف را به زرتشتيان نسبت مى‌دهند. زرتشتيان ابتدا مرده‌ها را در گورهاى روباز قرار مى‌دادند تا در هواى آزاد گوشت آن‌ها تجزيه شود. سپس استخوان‌ها را جمع‌آورى می‌کردند و در استودان‌ها مى‌گذاشتند.
روبروى قبرستان غربى، قبرستان ديگرى وجود دارد که هرچه ارتفاع تپه زيادتر مى‌شود، گورها بزرگ‌تر و دهانه‌ها گشادتر مى‌شوند و عمق بيشترى پیدا می‌کنند. در جلوى تپه به تبعيت از عوارض طبيعى، گورهاى عمودى با ارتفاع سه متر و عرض دو متر وجود دارند که مانند پهنه‌اى از کندوهاى زنبورعسل به‌طور مرتب در سراشيبى دامنه چيده شدهاند.
بخش های مختلف گورستان تاریخی سیراف
گور تمدن ها
مقصود از گور تمدن‌ها منظره کلی است که از گورستان باستانی سیراف می‌بینید، مجموعه‌ای از گورهای مستطیل شکل که در دل کوه به دست انسان کنده شدهاند.
سنگ قبر های دوره اسلامی
در ابتدای ورود به منطقه‌ای که قبرهای دوره اسلامی در آن وجود دارد تابلوی سبز رنگی را مشاهده می‌کنیم که در آن چنین نوشته شده است: زیباترین آثار به جامانده از دوره اسلامی سیراف سنگ قبرهای تابوتی شکل است که با خط کوفی به‌طور برجسته حک شده و گاهی کلمات با آیاتی از قرآن مجید و نام صاحب قبر را در بر دارد.
دخمه های دره لیر
در دامنه کوهی که گورستان سنگی سیراف بر روی آن ساخته شده، دخمه‌های کوچکی وجود دارد که برای ورود به آن‌ها باید حتما از نردبان استفاده کرد. این گور دخمه‌ها را می‌توان به سه گروه کلی دخمه‌های شرقی، شمالی و غربی تقسیم کرد
برج های خاموشان
علاوه بر تمامی موارد گفته شده در این گورستان، چهار ستون سنگی و بلند خود نمایی می‌کنند که هر کدام بین 3 تا 4 متر ارتفاع دارند. این برج‌ها با بستر سنگی یکپارچه ایجاد شدهاند که روی آن‌ها لایه‌های تراش خورده از ماسه دیده می‌شود
چاه های دستکند دره لیر
در بخش‌های مختلف گورستان سیراف حدود 100 حلقه چاه به عمق 130 وجود دارد و اگر شما سنگی داخل آن‌ها بیندازید به هیچ عنوان صدایشان را نخواهید شنید
آتشکده
در زمان حضور مردمان زرتشتی در منطقه برای عبادت یا انبار کردن هیزم و گیاهان خوش بو و یا درمان موبدان زرتشتی مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
بهترین زمان بازدید از گورستان
جنوب کشور منطقه استوایی ایران است و در اکثر روزهای سال هوای گرمی دارد. در فصل‌های پاییز و زمستان که دما به حداقل ممکن می‌رسد زمان مناسبی برای بازدید است و هوای بوشهر بهاری و مطلوب است.
