چشمه علی دامغان ؛محبوب قاجارها

استان سمنان و شهر دامغان بسیار مورد توجه پادشاهان قاجار بوده‌اند؛ به همین دلیل آغامحمدخان و فتحعلی‌شاه قاجار اقدام به ساخت عمارتی در این منطقه کردند که تا به امروز برجای مانده است.

این مجموعه که با نام چشمه علی شناخته می‌شود، یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی دامغان محسوب می‌شود. البته ویژگی‌های خاص اقلیمی و محیط سرسبز و باصفای چشمه‌ علی باعث شده است تا از زمان‌های قدیم این منطقه و چشمه‌ی آن مورد توجه مردم و حاکمان قرار گیرد.

عمارت های چشمه علی

بعد از ورود به محوطه چشمه، عمارت زیبا و آجری را می‌بیبنید که در وسط دو استخر بزرگ قد علم کرده است. این عمارت دو طبقه از همه طرف باز است و به تمام مناظر اطراف منظره خوبی دارد. در گذشته بازدید کنندگان می‌توانستند وارد بنا شوند و شاهد مناظر چشم‌نواز یاغ، چشمه و کوه‌های مجاور باشند اما امروز به دلیل جلوگیری از تخریب و وارد شدن آسیب‌های احتمالی به این عمارت امکان ورود بازدیدکنندگان به داخل عمارت وجود ندارد. این عمارت زیبا با درختانی چون بیدوصنوبر و درختان میوه مانند زردآلو و گردو این مکان را به منطقه نمونه گردشگری در سال ۱۳۸۶ تبدیل کرده است.
عمارت دیگری که در این مجموعه قرار گرفته است ساختمانی است که از خشت خام ساخته شده و قدمتش به زمان حکومت صفویان باز می‌گردد. این عمارت به قراول‌خانه معروف بود و در واقع مکانی برای نگهداری و توقف ارابه‌ها و اسب‌های سلطنتی و همچنین انباری برای مهمات و اسلحه بود. اگرچه بیشتر وسایل این عمارت‌ها مربوط به زمان صفویان است اما بیشترین کاربری را در زمان حکمرانی قاجار داشته است.
این تفرجگاه تابستانی که از مهمترین تفرجگاه‌های ایران محسوب می‌شود دارای گرمابه و مسجد نیز بوده است که تا سال‌های اخیر هنوز بقایایی از آن موجود بود اما امروزه تقریبا به طول کامل تخریب شده و چیزی از آن باقی نمانده است و به جای آن مسجدی دیگر تاسیس شده است.
چشمه علی دارای دو دریاچه است که یکی در شمال و دیگری در جنوب عمارت فتحعلی شاه قرار دارد. قسمت اعظم آب چشمه از دریاچه شمالی خارج می‌شود. رودخانه چشمه علی، تنها رودخانه دائمی دامغان است. آب این چشمه از کوههای شمالی سرچشمه می گیرد.

علت نام‌گذاری چشمه علی

این منطقه از لحاظ معنوی نیز برای مردم جالب توجه است. چرا که نقل است امام رضا در مسیر مشهد، در این مکان برای استراحت توقف می‌کنند و در همان هنگام، چشمه جوشش نموده و ظاهر می‌شود. به همین دلیل نام این چشمه زیبا را چشمه علی (علی‌ ابن موسی ‌الرضا) نهاده‌اند. از دخیل‌هایی که به ریشه‌های درخت چنار کهنسالی که در کنار چشمه قرار گرفته بستنه اند می‌توان فهمیدکه این مکان چقدر برای مردم این منطقه مورد احترام و اهمیت است.

بهترین زمان بازدید از چشمه علی دامغان

این منطقه به ‌دلیل برخورداری‌ از مجاری آب متعدد و همچنین قرار گرفتن در میان تپه‌ها و کوه‌های البرز، در نیمه اول سال، آب و هوای خنک، و در نیمه دوم سال، آب و هوای سردی دارد. به همین دلیل بهترین زمان برای بازدید از این منطقه، فصول گرم سال است.