بهشت هامون

تالاب هامون یکی از مهم‌ترین ذخیره‌های زیستی در ایران شمار می‌رود و یکی از پرطرفدارترین جاذبه‌های گردشگری و جاهای دیدنی استان سیستان و بلوچستان است.

این مجموعه تالابی شامل دریاچه، برکه‌ها و باتلاق‌هایی می‌شود که وضعیت آن‌ها مرتب در حال تغییر است. متاسفانه در دهه‌های اخیر، هامون روزهای تلخی را تجربه کرده و همچنان با بحران‌ کم‌آبی روبه‌رو است.
در گذشته‌ای نه‌چندان دور تالاب هامون سومین دریاچه پرآب کشور ما بوده است. متاسفانه این تالاب، همچون بسیاری از رودخانه‌ها و دریاچه‌های کشور ما در معرض خطر خشکی‌است ..

جاهای دیدنی نزدیک به تالاب هامون زابل

تالاب هامون زابل گستره زیادی از منطقه کویری سیستان را به خود اختصاص داده است. در فاصله خیلی نزدیک به تالاب مکان گردشگری دیگری نیست، اما کمی که از آن دور شوید، در شهر زابل و روستاهای اطراف آن جاهای دیدنی بسیاری مانند چاه نیمه در زهک، شهر سوخته، کوه خواجه و دهانه غلامان را پیدا می‌کنید. شهر زابل نیز خود جایگاه ساختمان‌های تاریخی و دیدنی بسیاری است که در سفر به این استان نباید دیدن آنها را از دست بدهید.
تالاب هامون در زمان پر‌آبی، بهشتی در دل زمین‌های کویری استان سیستان و بلوچستان است. این منطقه زیبای طبیعی و گردشگری محل ماهیگیری ماهیگیران محلی است و در فصل پرآبی چندهزار ماهیگیر روزی خود را از این منطقه تهیه می‌کنند. دیدن پرندگان مهاجر این تالاب نیز صحنه‌ای نادر است که در زمان پرآبی آن اتفاق می‌افتد و دیدن آن را نباید از دست داد.

نام های دیگر هامون

هامون را به زبان‌ اوستایی به شکل‌های دیگری می‌شناسند؛ کانس اویا. در زبان پهلوی هم این دریاچه کیانسی نام دارد. کیانسی در واقع، نام اسطوره‌ هامون است و زرتشتی‌ها معتقدند که بعد از تولد زرتشت، سوشیانس از آب‌تنی دوشیزه‌ای در این دریاچه متولد شد. سوشیانس هم که در دین زرتشتی منجی جهان است.

پس همان‌طور که می‌بینید، هامون ارزش تاریخی و ادبی هم دارد. مطالعه این دریاچه کهن در تاریخ و ادبیات فارسی هم شیرین و جذاب خواهد بود و نشان می‌دهد که با بخشی اصیل از طبیعتی ناب روبه‌رو هستیم. مقوله آب با آبادانی ارتباط تنگاتنگی دارد. توسعه زندگی آدم‌ها و ساختن زندگی و شهرها هم در گروی بهره‌برداری از منابع آبی بوده و البته هنوز هم هست.

حدود ۲۴۰ گونه جانوری مختلف در دریاچه زندگی می‌کنند. پلیکان، باکلان، کبک، تیهو، عقاب، افعی، انواع ماهی و… سر سفره هامون تغذیه می‌شوند.

ثبت دریاچه هامون در سازمان جهانی یونسکو

در چهارمین کنگره جهانی ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره که در سال ۱۳۹۴ برپاشد، یونسکو هامون را به‌عنوان یکی از ذخایر زیست کره ثبت کرد. البته این دریاچه تنها نقطه‌ای از ایران نیست که با این عنوان در یونسکو به ثبت رسیده و ۱۱ گزینه دیگر هم در نقاط گوناگون کشور همین ویژگی ارزشمند را داشته و به ثبت بین‌المللی رسیده‌اند.

دسترسی یه دریاچه هامون

اگر با خودروی شخصی خود از زابل قصد رفتن به تالاب هامون را دارید، از جاده زابل به سمت نهبندان برانید. سپس در سه‌راهی میل نادر، پس از پاسگاه نیروی انتظامی، به سمت چاه خرما تغییر مسیر دهید. این راه شما را به تالاب می‌رساند، اما با توجه به فصل پرآبی و کم‌آبی شما باید مسیر کمتر یا بیشتری پیش بروید. حدود دو کیلومتر از جاده هم خاکی و نامناسب است که پس از پیمودن آن به تالاب هامون زابل می‌رسید.