قلعه فلک الافلاک نگین خرم آباد

قلعه فلک الافلاک یا دژ شاپور خواست بر فراز تپه ای در نزدیکی شهر خرم آباد در استان لرستان ساخته شده است.

در زمان های گذشته درون این قلعه دو حیاط و دوازده برج قرار داشت که فقط هشت مورد از آن ها سالم مانده اند و امروزه قلعه فلک الافلاک به نماد شهر خرم آباد تبدیل شده است.

تاریخچه قلعه فلک الافلاک

بنای باشکوه این قلعه مربوط به دوره ساسانیان می شود، زمانی به عنوان زندان برای اسرای رومی استفاده شد و در قرن چهارم نیز به عنوان مقر حکومت انتخاب گردید، پس از آن تبدیل به خزانه داری حاکم لرستان شد و به خاطر معماری زیبا جزو شاهکارهای مهندسی و معماری دنیا شناخته شده است. بلندترین دیوار در این قلعه ۳۳ متر است و پلان هشت ضلعی نامنظمی دارد. قلعه فلک الافلاک در زمان قاجار بازسازی شد و در دوران پهلوی نیز به عنوان پادگان نظامی و زندان سیاسی استفاده می شد. سر انجام در سال ۱۳۴۹ قلعه فلک الافلاک در آثار ملی ایران به ثبت رسید و تبدیل به موزه ای باارزش شد. در سال های اخیر نیز نمای بیرونی و داخلی قلعه بازسازی شده اند و موزه ‌های باستان ‌شناسی، مردم شناسی، آزمایشگاه مرمت اشیا و چایخانه سنتی راه‌ اندازی شده ‌است. قلعه فلک الافلک در طول زمان نام‌ های گوناگونی مانند دژ شاپورخواست، قلعه خرم‌ آباد، کاخ اتابکان، دوازده ‌برجی داشته است اما از زمان قاجار به بعد نام فلک ‌الافلاک به خود گرفته است.
قلعه فلک الافلاک نیز در بازه‌های مختلف زمانی محل استقرار پادشاهانی از حکومت‌هایی مختلف مانند ساسانیان، آل بویه، صفویان و قاجار بود.

معماری قلعه فلک الافلاک

این قلعه با وسعت ۵۳۰۰ مترمربع، به شکل یک هشت ضلعی نامنظم ساخته شده است. مصالح مورد استفاده در قلعه فلک الافلاک شامل سنگ، آجر قرمز بزرگ، ملات گچ، خشت و آهک است.

مرتفع‌ترین برج این قلعه تقریباً ۲۲.۵ متر بلندتر از تپه طراحی شده و ورودی آن به عرض ۱۰ متر و ارتفاع ۳ متر در برج جنوب غربی قرار دارد. بناهای داخل این قلعه شامل چهار سالن بزرگ، دو حیاط خلوت، چندین تالار کوچک، اتاق‌ها و دروازه‌هایی به سمت شمال است.

موزه قلعه فلک الافلاک

موزه قلعه فلک الافلاک تنها موزه مردم شناسی در استان لرستان به شمار می‌رود که در دوره حکومت پهلوی فعالیت خود را آغاز کرده و آثار تاریخی ارزشمند مانند نسخ خطی را در خود جا داده است. موزه فلک الافلاک بخش‌های مختلفی دارد که هرکدام محل نمایش آثار برجسته از زمان‌های بسیار دور تاکنون هستند. بخشی از این موزه را به نام موزه باستان شناسی فلک الافلاک نام‌گذاری کرده‌اند که این بخش فعالیت خود را از سال ۱۳۷۴ آغاز کرده است. در این قسمت ۱۲ ویترین از آثار باستانی ایران به نمایش در آمده‌اند و در هر ویترین نزدیک به ۵۰ اثر تاریخی به چشم می‌خورد. مهم‌ترین اشیای به نمایش در آمده در موزه باستان شناسی فلک الافلاک، آثار به دست آمده از «غار کلماکره»، مربوط به دوره حکومت هخامنشیان هستند.

بهترین زمان سفر به قلعه فلک الافلاک

در فصل های بهار و تابستان سفر کنید و از آب و هوای بی نظیر و معتدل این منطقه لذت ببرید.